اعاده دادرسی از آراء خلاف شرع بین و نحوه جلوگیری از اجرای آن

اعاده دادرسی از آراء خلاف شرع بین و نحوه جلوگیری از اجرای آن

روش اعاده دادرسی و جلوگیری از اجرای آراء خلاف شرع بین صادره از مراجع قضایی از طریق ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1392) در دستور العمل اجرایی مورخ 9/9/98 رییس قوه قضاییه تعیین شده است.
بر اساس این دستور العمل:

1) تنها رییس قوه قضاییه اختیار دارد در اجرای ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری از اجرای آراء قطعی خلاف شرع بین ، جلوگیری نموده یا این نوع اعاده دادرسی را تجویز نماید.
2) چنانچه رییس دیوان عالی کشور ، دادستان کل کشور و رییس سازمان قضایی نیرورهای مسلح در اجرای وظایف قانونی خود با آراء خلاف شرع بین مواجه شوند ، مراتب را به رییس قوه قضاییه اعلام می نمایند.
3) چنانچه قاضی صادر کننده حکم یا سایر قضات مرتبط با پرونده ، با رای خلاف شرع بین مواجه شوند ، مکلفند مراتب را به رییس حوزه قضایی یا دادستان اعلام کنند تا در صورت اعتقاد به وجود خلاف شرع بین در رای ، موضوع را به رییس دادگستری استان اعلام نمایند.
4) چنانچه رییس کل دادگستری استان یا رییس سازمان قضایی نیروهای مصلح از طریق مذکور یا از طریق تقاضای سایر اشخاصی که مدعی خلاف شرع بین در رای قطعی هستند، درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری را دریافت نماید و رای را خلاف بین شرع تشخیص دهد، نظر خود را به دفتر رییس قوه قضائیه اعلام می نماید.
5) رییس قوه قضاییه ممکن است در زمان بازنگری ، دستور توقف اجرای رای را صادر نماید. همچنین در صورت موافقت رییس قوه قضاییه با تجویز اعاده دادرسی ، اجراء حکم تا نتیجه قطعی پرونده به تعویق می افتد و پرونده برای رسیدگی به دیوان عالی کشور ارسال می گردد.
6) با وصول پرونده به دیوان عالی کشور، نهایتاً  شعب خاص دیوان عالی کشور ، موظف به نقض رأی قطعی قبلی ، رسیدگی و صدور رأی هستند.
بنابراین اشخاصی که متقاضی اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری و جلوگیری از اجرای آراء قطعی به دلیلی خلاف شرع بین هستند ،  می توانند به یکی از دو روش اقدام کنند:

اول) روش اصلی اجرای دستور العمل اجرایی ماده 477

مطابق ماده 5 دستور العمل اجرایی ماده 477 متقاضی اعاده دادرسی از آراء خلاف شرع باید درخواست خود را با ذکر شماره پرونده ، مشخصات طرفین ، علت درخواست و جهت خلاف شرع بین دانستن دادنامه به صورت مستدل و به ضمیمه تصویر دادنامه یا دادنامه های صادره برای دادگستری کل استان یا سازمان قضایی نیروهای مسلح ارسال نماید.

دوم) روش ضمنی قابل برداشت از دستور العمل اجرایی ماده 477

با توجه به اختیاراتی که در خصوص نحوه اجرای این دستور العمل برای قاضی صادرکننده رأی و سایر قضات مرتبط با پرونده و دیگر مقامات، پیش بینی شده است، اعلام موضوع به قضات و مقامات مذکور و در خواست اعاده دادرسی از آراء خلاف شرع می تواند موجبی برای شروع فرایند اعاده دادرسی و جلوگیری از اجرای رای باشد.

نکات تکمیلی در خصوص نحوه اعاده دادرسی و جلوگیری از اجرای آراء خلاف شرع بین

1) با وجود این که، این نوع از اعاده دادرسی صرفاً برای جلوگیری از اجرای آرای خلاف شرع بین پیش بینی شده است و در موارد استثنایی ممکن است موضوعیت پیدا کند ولی بسیاری از حقوقدانان با دلایل خود، منتقد جدی ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری هستند.
2) اعاده دادرسی از طریق اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، یک راه کاملاً استثنایی برای جلوگیری از اجرای آرای قطعی و رسیدگی مجدد است و ممکن است در هر یک از مراحل پیگیری پرونده متوقف شود.
بنابراین امید بستن به احقاق حق از طریق اعاده دادرسی با ادعای صدور آراء خلاف شرع و احیاناً صرف هزینه سنگین در این مسیر نیازمند تامل جدی است.

در صورت هر گونه ابهام با وکیل دادگستری مورد اعتماد خود مشاوره نمایید.

اسامی همکاران وکیل پایه یک دادگستری تهران در سایت کانون وکلای دادگستر مرکز قابل مشاهده است.
همچنین اسامی همکاران وکیل پایه یک دادگستری ایران در سایت صندوق حمایت وکلای دادگستری قابل مشاهده است.