توقف و ابطال رای داوری:مانع دوم اجرای رای داور

توقف و ابطال رای داوری:مانع دوم اجرای رای داور

ادامه بحث نحوه ابلاغ و اجرای رای داوری ، بحث موانع اجرای آن است. زیرا گاهی ممکن است  اجرای رای با موانعی مواجه شود. در این مقاله با ابطال رای داوری به عنوان دومین مورد از موانع اجرای رای داوری معرفی می شود.

دومین مورد از موانع اجرای رای داوری درخواست ابطال رای داوری است

نحوه ابلاغ و اجرای رای داوری موارد بطلان رای داوری در ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده اند. سپس به موجب ماده 490 همان قانون به هر یک از طرفین اجازه داده شده است که ظرف بیست روز پس از ابلاغ رای داور ، حکم به بطلان رای داوری را از دادگاه بخواهد.
بلافاصله دادگاه مکلف شده است که به این درخواست رسیدگی کند. دادگاه در صورت احراز وجود یکی از موارد بطلان ، حکم به بطلان رای داوری می دهد. بنابراین همانطور که در گذشته تاکید شد صدور رای داوری دقیق با رعایت اصول بنیادین داوری و دادرسی عادلانه بهترین روش برای جلوگیری از ابطال رای داوری است.
دادگاه نخستین ممکن است درخواست ابطال‌رای داوری را مردود بداند. این احتمال هم وجود دارد که آن را باطل کند. در هریک از این دو فرض (ابطال رای داوری یا رد درخواست ابطال) ، رای دادگاه نخستین مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی قابل تجدید نظر خواهی از سوی هریک از طرفین خواهد بود.

در صورت ابطال رای توسط دادگاه نخستین، تا زمان قطعیت رای دادگاه، اجرای رای‌داوری متوقف می ماند. رای دادگاه زمانی قطعی می شود که مهلت اعتراض تمام شود بدون این که اعتراضی برسد. در صورت وصول اعتراض، رای دادگاه تجدید نظر، رای قطعی خواهد بود.
این در حالی است که اصولاً مطابق ماده 493 قانون آیین دادرسی مدنی درخواست ابطال‌رای داوری مانع اجرای آن نیست. با وجود این اگر دلایل درخواست ابطال قوی باشد، ممکن است دادگاه دستور توقف اجرای رأی داور را صادر نماید. در این فرض دادگاه می تواند از متقاضی توقف رای داوری، تأمین مناسب  بخواهد. روش معمول دادگاه ها این است که از این اختیار استفاده می کنند. در این صورت دستور دادگاه برای توقف اجرای رای داوری منوط به سپردن تأمین مورد نظر دادگاه خواهد بود.
به این ترتیب معلوم شد که درخواست ابطال رای داوری ممکن است به سه صورت مانع اجرای آن محسوب شود:
گاهی دادگاه قبل از رسیدگی به دعوی ابطالِ رای داوری ، دستور توقف اجرای آن را صادر می کند. لازمه چنین دستوری قوی بودن دلایل ابطالاست. (توقف موضوع ماده 493 قانون آیین دادرسی مدنی)
گاهی دادگاه نخستین ، بعد از رسیدگی به دعویِ ابطال رای داوری، آن را ابطال می کند. در این صورت اجرای رای داوری به حکم قانون تا زمان قطعیت رای دادگاه متوقف می ماند. بدون اینکه نیازی به دستور یا تصمیم دیگری از دادگاه باشد.  ( توقف موضوع ماده  490  قانون آیین دادرسی مدنی)
اما اثر تمام کننده درخواست ابطال‌رای داوری بر اجرای آن زمانی است که رای داور با رای قطعی دادگاه ابطال شود.

به خاطر داشته باشید: برخورداری از مزایای داوری و جلوگیری از ابطال آن شروطی دارد؛  تنظیم دقیق موافقت نامه یا شرط داوری ، صدور رای داوری با رعایت اصول بنیادی داوری و دادرسی عادلانه و سرانجام ابلاغ دقیق و قانونی رای داوری از مهم ترین این شرایط است.
بنابراین بهتر است داور یا حداقل یکی از اعضای هیأت داوری ، حقوق‌دان یا وکیل دادگستری باشد. حقوق‌دان یا وکیلِ آشنا با اصول داوری که دانش و تجربه کافی در خصوص فرایند داوری و اصول داوری و  دادرسی عادلانه داشته باشد. ضمنا طبق قانون قضات دادگستری و کارمندان شاغل در دادگاه ها را نمی توان به عنوان داور انتخاب نمود.

در صورت هر گونه ابهام با وکیل دادگستری مورد اعتماد خود مشاوره نمایید.

اسامی همکاران وکیل پایه یک دادگستری تهران در سایت کانون وکلای دادگستر مرکز قابل مشاهده است.
همچنین اسامی همکاران وکیل پایه یک دادگستری ایران در سایت صندوق حمایت وکلای دادگستری قابل مشاهده است.