داوری؛ شمشیر دو لبه…

رأی داوری قطعی، لازم الاجرا و از طرفی قابل ابطال است؛ بنابراین می تواند موجب تسریع در امر رسیدگی و اجرای سریع و بین­‌المللی رای گردد، اما بی دقتی در داوری منجر به ابطال رأی داوری و اطاله دادرسی می گردد. بنابراین معتقدیم:
داوری، «شمشیر دو لبه» است؛ اگر دست اهلش باشد … و اگر به دست نااهل افتد …!



1– اهمیت داوری روز افزون است؛ تقریباً در تمام نظام‌های حقوقی پیشرفته دنیا، صِرف وجود توافق نامه یا شرط داوری باعث می‌شود که دادگاه از رسیدگی خودداری نموده و طرفین را به داوری (قاضی منتخب و مورد اعتماد طرفین) ارجاع دهد. بنابراین در عرصه تجارت بین الملل شرط داوری پای ثابت همه‌ی قراردادهای مهم تجاری است.
2- رأی داوری قطعی است؛ برخلاف آرای دادگاه­ها که عموماً قابل تجدید نظر و بعضاً قابل فرجام خواهی‌­اند، رأی داوری نه قابل تجدیدنظر است و نه قابل فرجام! (توافق بر داوری = کوتاه شدن فرایند دادرسی)
3- رأی داوری لازم الاجرا است؛ محکومٌ علیه رأی داوری مکلف است ظرف بیست روز، رأی داوری را اجرا نماید. در غیر این صورت رأی داوری توسط دادگاه  اجرا می­‌شود حتی در خارج از قلمرو کشور صادر کننده رأی!  (توافق بر داوری = اجرای سریع و بین­‌المللی رأی)
4- رأی غیر اصولی داوری قابل ابطال است؛ نقص موافقت‌نامه یا شرط داوری و یا عدم رعایت اصول داوری ممکن است ابطال مکرر آرای داوری را به دنبال داشته، موجبات اطاله و تضییع حقوق خواهان را فراهم آورد. (بی دقتی در داوری = ابطال رأی داوری = اطاله دادرسی)

حقیقت این است که به هر میزان خدمات تخصصی داوری مورد اقبال عمومی قرار گیرد، از بار دادگستری کم خواهد شد. کاهش بار دادگستری به معنی کاهش ورودی پرونده‌هاست. حداقل ثمره چنین اتفاقی این خواهد بود که:

اولاً) سرگردانی و اتلاف وقت عموم مردم در پیچ و خم راهروهای دادگستری به حداقل رسیده و رضایت فردی و عمومی آنان حاصل گردد.

ثانیاً) مدیران، قضات و کارکنان دستگاه قضا از زیر بار فشار بی امان خیل عظیم پرونده‌ها کمر راست کرده و فرصت مدیریت مطلوب امور را بدست آورند.

یقیناً رسیدن به نقطه مطلوب در این عرصه، زیرساخت‌ها و لوازم ویژه‌ای می‌طلبد. از وضع و اصلاح قوانین و مقررات گرفته تا ایجاد زیرساخت‌ها و تربیت نیروی متخصص که فراتر از صلاحیت و اختیار یک یا چند دفتر یا موسسه حقوقی است.
با وجود این معتقدیم:

آب دریا را اگر نتوان کشید، هم به قدر تشنگی باید چشید

بنابراین ضمن تأکید بر ضرورت پیگیری در سطح کلان و فرا دستگاهی برای نهادینه سازی اولویت حل و فسخ اختلافات از طریق داوری و ترویج بایسته نهاد داوری، خوب است بدانیم در حال حاضر هم ظرفیت‌های قانونی قابل توجهی برای برخورداری از مزایای بی شمار داوری در عرصه داخلی و بین المللی وجود دارد.

خدمات داوری قابل ارائه در قلمرو داوری داخلی و داوری خارجی

  • تنظیم قرارداد ( موافقتنامه ) داوری، اعم از شرط داوری و قرارداد مستقل داوری
  • تنظیم قرارنامه داوری و اداره فرایند داوری در چهارچوب قانون
  • قبول داوری قبل از بروز اختلاف و تنظیم قرارداد یا شرط داوری مناسب
  • قبول داوری بعد از بروز اختلاف و تدوین قرارنامه داوری
  • قبول داوری موردی به عنوان داور مرضی الطرفین یا یکی از طرفین
  • داوری در حوزه تجارت بین‌الملل
  • پیگیری امور داوری نزد مراکز داخلی داوری از قبیل مرکز داوری اتاق بازرگانی ایران
  • پیگیری امور داوری نزد سازمانهای بین المللی داوری از قبیل مرکز داوری اتاق بازرگانی بین المللی ICC
  • پیگیری امور داوری سازمانی
  • تشکیل دیوان داوری اختصاصی
  • برگزاری کارگاه و دوره آموزش داوری
  • تنظیم دادخواست و لوایح مربوط به داوری
  • قبول وکالت در دعاوی مربوط به داوری
  • ابلاغ رای داوری
  • شناسایی رای داوری خارجی
  • اجرای رأی داوری
  • توقف اجرای رای داوری
  • ابطال رای داوری
  • پیگیری جرح داور و دفاع در قبال آن

ظرفیت‌های قانونی ترویج داوری و برخورداری از مزایای خدمات داوری

  • قانون داوری تجاری بین المللی
  • قانون آیین دادرسی مدنی – فصل هفتم
  • کنوانسیون شناسایی و اجرای آراء داوری خارجی (کنوانسیون نیویورک)
  • قانون الحاق ایران به کنوانسیون شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی

برخی سازمانهای مهم داوری

سازمانهای داوری بین المللی -  دیوان داوری اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)  مرکز بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری (ICSID)  مرکز منطقه ای داوری تهران (TRAC)  مرکز داوری اتاق ایران (ACIC)  مرکز داوری سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO Arbitration)  دیوان داوری بین المللی لندن (LCIA)  انجمن داوری آمریکا (AAA)  کمیسیون داوری تجاری و اقتصادی بین المللی چین (CIETAC)  مرکز داوری بین المللی سنگاپور (SIAC)  انجمن داوری ژاپن (JCAA)  هیأت داوری تجاری کره (KCAB)
  • دیوان داوری اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)
  • مرکز بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری (ICSID)
  • مرکز منطقه ای داوری تهران (TRAC)
  • مرکز داوری اتاق ایران (ACIC)
  • مرکز داوری سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO Arbitration)
  • دیوان داوری بین المللی لندن (LCIA)
  • انجمن داوری آمریکا (AAA)
  • کمیسیون داوری تجاری و اقتصادی بین‌المللی چین (CIETAC)
  • مرکز داوری بین المللی سنگاپور (SIAC)
  • انجمن داوری ژاپن (JCAA)
  • هیأت داوری تجاری کره (KCAB)

معرفی مختصر برخی سازمان‌های مهم داوری بین المللی

  • دیوان داوری اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)
    • وابسته به اتاق بازرگانی بین المللی است.
    • مرکز اصلی آن پاریس است.
    • در امر داوری تجاری بین المللی پیشرو است.
    • صلاحیت عام و بین المللی دارد.
    • رسیدگی در آن مستلزم توافق طرفین است.
    • آیین داوری ویژه و کم و بیش قابل انعطاف دارد.
  • مرکز داوری ایکسید (ICSID) (مرکز بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری)
    • این مرکز در سال 1962 توسط بانک جهانی با همکاری کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در واشنگتن ایجاد شد.
    • هدف مرکز تسهیل حل اختلافات سرمایه گذاری بین دولت های متعاهد و اتباع دیگر کشورهای  متعاهد است.
    • اعضای آن حدود 150 کشور است. (ایران هنوز ملحق نشده است)
    • صلاحیت این مرکز برای داور منوط است به این که:
      اولاً) کشورهای هر دو طرف اختلاف به کنوانسیون ملحق شده باشند.
      ثانیاً) اختلافات ناشی از سرمایه گذاری باشد.
      ثالثاً) طرفین برای ارجاع اختلاف به داوری از طریق ایکسید توافق نمایند.
  • مرکز داوری منطقه ای تهران (TRAC)
    • این مرکز داوری وابسته به سازمان حقوقی مشورتی آسیایی-آفریقایی است.
    • مرکزسازمان در دهلی نو است.
    • در کشورهای مختلف مرکز داوری دارد. از جمله:
      مالزی (1978)
      مصر (1979)
      نیجریه (1989)
      تهران (2003)
    • صلاحیت این مرکز داوری، بین المللی است.
  • مرکز داوری اتاق ایران (ACIC)
    • این مرکز داوری وابسته به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران است.
    • این مرکز طبق قانون اساسنامه دارای صلاحیت داوری داخلی و بین المللی است.
    • در موضوعات داخلی در چهارچوب قانون آیین دادرسی مدنی رسیدگی می نماید.
    • در موضوعات بین المللی طبق قانون داوری تجاری بین المللی داوری می کند.

«دفتر وکالت و داوری علمی» مفتخر است به ارائه کلیه خدمات داوری داخلی و بین المللی

 
 

مقالات بخش داوری

مقالات قبل
مقالات بعد
Shadow